Rolnictwo jest kluczowe dla polskiej gospodarki. Ostatnie lata przyniosły ważne zmiany w strukturze własności gruntów rolnych. Największe gospodarstwa rolne rozrastają się dzięki nowym technologiom i dotacjom rządowym.
Warto przyjrzeć się, kto jest największym właścicielem gruntów w Polsce. Czy są to prywatni rolnicy, spółki, czy kościoły i związki wyznaniowe?
Najważniejsze wnioski:
- W Polsce jest około 10 tys. gospodarstw rolnych większych niż 300 ha, z czego tylko 200 to naprawdę duże, powyżej 1000 ha
- Kościoły i związki wyznaniowe posiadają grunty stanowiące 0,44% powierzchni kraju, ale ich areał wzrósł o 22% w ciągu 14 lat
- Największymi właścicielami gruntów są osoby prywatne (57,83%) oraz Skarb Państwa (33,93%)
- Część kościołów i związków wyznaniowych korzysta z licznych zwolnień podatkowych na nieruchomości
- Rządowe dotacje oraz nowe technologie odgrywają ważną rolę w rozwoju największych gospodarstw rolnych w Polsce
Największe gospodarstwa rolne w Polsce
Polska ma imponujące, duże gospodarstwa rolne. To głównie spółki zarządzające rozległymi gruntami. Stosują one nowoczesne technologie w produkcji rolnej.
Agrofirma Witkowo S.A. to największe gospodarstwo rolne w Polsce. Uprawia zboża, rośliny oleiste i strączkowe. Laskopol S.A. specjalizuje się w uprawie ziemniaków.
PHZ BWA Sp. z o.o. produkuje rośliny pastewne i ziemniaki. To też jedno z największych gospodarstw w kraju.
Znane spółki rolne
PBG Domaradzice to czołowy producent roślin oleistych w Polsce. Firma stosuje nowoczesne metody uprawy.
Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Pawłowicach hoduje zwierzęta. Uprawia też rośliny oleiste i strączkowe.
Zespół Rolniczy Nowiny uprawia zboża, rośliny strączkowe i warzywa. Ich produkcja jest bardzo zróżnicowana.
Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Chodów-Broniszewice specjalizuje się w produkcji roślinnej. Stosuje innowacyjne techniki uprawy.
| Nazwa Gospodarstwa | Specjalizacja | Otrzymane Dopłaty Bezpośrednie |
|---|---|---|
| Agrofirma Witkowo S.A. | Uprawa zbóż, roślin oleistych, strączkowych | 6,3 mln PLN |
| Grupa Laskopol S.A. | Uprawa ziemniaków | Brak danych |
| PHZ BWA Sp. z o.o. | Produkcja roślin pastewnych, ziemniaków | Brak danych |
| PBG Domaradzice | Produkcja roślin oleistych | Brak danych |
| Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Pawłowicach | Hodowla zwierząt, uprawa roślin oleistych, strączkowych | Brak danych |
Kto ma najwięcej ziemi w Polsce?
Osoby fizyczne posiadają ponad 57% całej powierzchni Polski. To największy udział wśród właścicieli gruntów w kraju. Skarb Państwa dysponuje 33,93% powierzchni, a samorządy 4,02% gruntów.
Grunty kościołów i związków wyznaniowych stanowią tylko 0,44% powierzchni kraju. Jednak od 2000 roku ich zasoby wzrosły o ponad 22%.
Największymi posiadaczami gruntów w Polsce są osoby prywatne. Za nimi plasują się Skarb Państwa i samorządy. Kościoły i związki wyznaniowe mają niewielką część ziemi.
Kościelne grunty w Polsce
Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce mają wyjątkowy status podatkowy. Ich nieruchomości są zwolnione z podatku dochodowego i lokalnego. Dotyczy to obiektów używanych do celów niereligijnych.
Kościoły nie płacą też podatku od spadków i darowizn. Te ulgi są bardzo korzystne dla kościelnych właścicieli gruntów.
Struktura własnościowa i zwolnienia podatkowe
Osoby fizyczne posiadają największą część gruntów w Polsce – 57,83%. Skarb Państwa jest drugi z 33,93% udziałem. Kościoły i związki wyznaniowe zajmują szóste miejsce.
Kościoły mają około 0,44% powierzchni kraju, czyli 138 211 hektarów. Nie wszystkie wyznania są jednakowo traktowane przez państwo. Niektóre mają szersze ulgi podatkowe.
„Kościoły i związki wyznaniowe w Polsce posiadają szczególne przywileje podatkowe, co stanowi przedmiot wielu dyskusji i kontrowersji.”
W ciągu 14 lat obszar kościelnych gruntów wzrósł o 22%. Teraz to 160 tys. hektarów. Ich wartość szacuje się na 7,8 miliarda złotych.
Nieruchomości rolne osób prywatnych
W Polsce, 57,83% gruntów należy do indywidualnych rolników. Prowadzą oni gospodarstwa różnej wielkości. Prywatni właściciele gruntów mają kluczowe znaczenie w polskim rolnictwie.
Rosnące ceny ziemi rolnej czynią ją atrakcyjną inwestycją. Dotyczy to zarówno prywatnych gospodarstw rolnych, jak i innych indywidualnych rolników.
Proces zakupu zależy od własności ziemi rolnej i struktury własności gruntów:
- Nieruchomości rolne do 0,3 ha mogą być praktycznie swobodnie nabywane przez każdego chętnego.
- Zakup gruntów od 0,3 do 0,9999 ha wymaga zgody Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który ma prawo pierwokupu.
- Nabycie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha wiąże się z koniecznością uzyskania zgody Dyrektora Generalnego KOWR.
Po zakupie gruntów powyżej 1 ha, obowiązuje 5-letni zakaz sprzedaży. Wyjątkiem jest uzyskanie zgody KOWR.
| Rok | Powierzchnia nabytych gruntów przez cudzoziemców (ha) |
|---|---|
| 2015 | 412 |
| 2016 | 576 |
| 2017 | 1069 |
| 2018 | 799 |
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie cudzoziemców zakupem nieruchomości rolnych. Szczyt nastąpił podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości. Od 2016 roku liczba zezwoleń na zakup ziemi dla cudzoziemców zaczęła spadać.
Rola dotacji i nowych technologii
Polskie rolnictwo rozwija się dzięki wsparciu finansowemu i nowym technologiom. Dotacje rządowe i unijne to główne źródło inwestycji dla gospodarstw. Pozwalają one na zwiększenie wydajności i konkurencyjności na rynku.
W 2020 roku zainwestowano 30 mld dolarów w startupy rolno-spożywcze na świecie. Polska przoduje w produkcji mleka, mięsa, zbóż, owoców i warzyw. Eksport polskiej żywności przekroczył 34 mld euro w 2020 roku.
Polska otrzyma około 30 mld euro do 2027 roku z Wspólnej Polityki Rolnej. Dodatkowe 10 mld euro wesprze innowatorów z sektora rolniczego. Wydatki na rolnictwo z budżetu państwa wzrosły o 12%.
| Wsparcie finansowe | Kwota |
|---|---|
| Dotacje z Wspólnej Polityki Rolnej | 30 mld euro |
| Dodatkowe środki na innowacje | 10 mld euro |
| Wzrost wydatków z budżetu państwa | 12% |
Nowoczesne technologie podnoszą wydajność produkcji rolnej w Polsce. Firmy jak Vertigo Farms i Saule Technologies tworzą przełomowe rozwiązania. Dotacje unijne i krajowe wspierają te innowacje.
Minister Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła, że Polska może stracić znaczące środki z Unii Europejskiej, sięgające nawet kilkuset milionów złotych.
Wniosek
Struktura własności ziemi rolnej w Polsce jest złożona. Osoby fizyczne posiadają ponad połowę gruntów rolnych. Skarb Państwa kontroluje około jednej trzeciej ziemi.
Kościoły i związki wyznaniowe mają niewielki majątek, stanowiący niespełna 0,5% powierzchni kraju. W Polsce działają duże, nowoczesne gospodarstwa rolne. Często są to spółki intensywnie korzystające z dotacji i najnowszych technologii.
Nieruchomości rolne to atrakcyjna inwestycja, co potwierdza wzrost cen ziemi. Rozwój polskiego rolnictwa zależy od wielu czynników. Należą do nich struktura własności, wsparcie finansowe i postęp technologiczny.
Polska ziemia rolna należy do różnych podmiotów. Są to osoby fizyczne, Skarb Państwa, spółki i inwestorzy. Rosnące ceny gruntów i nowe technologie zmieniają charakter polskiego rolnictwa.
