Księżyc to jedyny naturalny satelita Ziemi. Jest piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Jego średnica wynosi 3474 km, czyli nieco ponad 1/4 średnicy Ziemi.
Objętość Księżyca to około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Księżyc znajduje się w synchronicznej rotacji z Ziemią. Zawsze zwraca do nas tę samą stronę.
W 1959 roku sonda Łuna 3 jako pierwsza sfotografowała niewidoczną stronę Księżyca. To było przełomowe odkrycie.
Kluczowe informacje
- Księżyc ma średnicę 3474 km, co stanowi około 1/4 średnicy Ziemi
- Objętość Księżyca to około 1/50 objętości Ziemi
- Księżyc znajduje się w synchronicznej rotacji, zawsze zwracając do Ziemi tę samą stronę
- Pierwsza fotografia niewidocznej strony Księżyca została wykonana przez sondę Łuna 3 w 1959 roku
- Księżyc jest znacznie mniejszy od Ziemi
Podstawowe informacje o Księżycu
Nazwa i etymologia
Księżyc to jedyne ciało niebieskie, na którym wylądowali ludzie. Nazwa pochodzi od starosłowiańskiego słowa oznaczającego „syn księcia”. Pierwotnie odnosiła się tylko do młodego Księżyca.
Nazwy związane z Księżycem wywodzą się z mitologii greckiej i rzymskiej. Przykłady to selenologia, lunochemia i lunarny.
Księżyc jest najbliższym Ziemi ciałem niebieskim. Na jego powierzchni widać wyraźne formacje zwane marami, kratery i inne struktury geologiczne.
Średnica Księżyca wynosi 3475 km, a masa 7,35 × 10^22 kg. To około 0,0125 masy Ziemi. Średnia odległość między Księżycem a Ziemią to 384 400 km.
| Charakterystyka | Wartość |
|---|---|
| Średnica Księżyca | 3475 km |
| Masa Księżyca | 7,35 × 10^22 kg (0,0125 masy Ziemi) |
| Odległość od Ziemi | 384 400 km |
| Okres orbitalny | 27,3 dnia |
| Temperatura powierzchni | od -233 do 123 °C |
Księżyc oddala się od Ziemi o około 3,8 cm rocznie. Neil Armstrong był pierwszym człowiekiem na Księżycu w 1969 roku. Ostatni spacer księżycowy odbył się w 1972 roku.
Położenie i ruch Księżyca
Księżyc to naturalny satelita Ziemi. Średnia odległość między nimi wynosi 384 399 km. To około trzydzieści razy więcej niż średnica Ziemi.
Księżyc okrąża Ziemię w ciągu 27,3 dnia (miesiąc syderyczny). Fazy Księżyca zmieniają się co 29,53 dni (miesiąc synodyczny). To efekt zmiany układu Ziemia-Księżyc-Słońce.
Oś obrotu Księżyca ma biegun północny o współrzędnych 17h 47m 26s, 65° 38′ 2″. Zaćmienia Księżyca zdarzają się stosunkowo rzadko. Podczas całkowitego zaćmienia Księżyc przybiera czerwono-brunatną barwę.
Księżyc krąży wokół Ziemi z zachodu na wschód. Jego średnia prędkość orbitalna to 1,023 km/s. Z Ziemi widać tylko około 60% powierzchni Księżyca.
„Księżyc odbija promienie słoneczne przy zaćmieniach, co sprawia, że w czasie całkowitego zaćmienia przyjmuje barwę czerwono-brunatną.”
Powierzchnia Księżyca
Księżyc fascynuje ludzkość od wieków. Jego powierzchnia kryje wiele intrygujących elementów. Strona widoczna z Ziemi to około 31% całkowitej powierzchni Księżyca.
Reszta to niewidoczna półkula. Jest ona nieprzerwanie odwrócona od naszej planety.
Strony Księżyca
Księżyc zwraca do Ziemi stale tę samą stronę. Widoczna jest tylko jedna jego półkula, zwana stroną widoczną. Druga półkula, strona niewidoczna, jest stale odwrócona od Ziemi.
Ta cecha wynika z synchronicznej rotacji Księżyca. Czas jego obrotu wokół własnej osi równa się czasowi obiegu wokół Ziemi.
Morza i wyżyny
Ciemne obszary na widocznej części Księżyca to morza księżycowe. Zajmują one 31% jego powierzchni. Na stronie niewidocznej prawie nie występują.
Jaśniejsze obszary to wyżyny lub góry. Powstały one jako efekt kraterów uderzeniowych, a nie procesów tektonicznych.
Powierzchnię Księżyca pokrywają liczne kratery uderzeniowe. Szacuje się, że jest około 500 tys. kraterów większych niż 1 km.
„Powierzchnia Księżyca wynosi około 38 mln km2, co jest mniejsze niż powierzchnia Azji.”
- Największym basenem na Księżycu jest Biegun Południowy – Aitken, o średnicy około 2240 km i głębokości 13 km.
- Morza księżycowe pokrywają 31% widocznej powierzchni Księżyca, natomiast na niewidocznej stronie stanowią zaledwie 2%.
- Skały księżycowe głównie zbudowane są z metali o wysokiej temperaturze wrzenia, a nie zawierają wody ani tlenu.
czy księżyc jest większy od ziemi ?
Księżyc jest znacznie mniejszy od Ziemi. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, co stanowi nieco ponad 1/4 średnicy Ziemi (12 000 km). Objętość Księżyca to około 1/50 objętości kuli ziemskiej.
Powierzchnia Księżyca (3,793×107 km²) to około 14% powierzchni Ziemi (510,072 mln km²). Różnica w rozmiarach wpływa na siłę grawitacyjną obu ciał niebieskich.
Przyspieszenie grawitacyjne na Księżycu to 1,622 m/s², czyli 1/6 przyspieszenia na Ziemi. Wynika to z mniejszej masy i objętości Księżyca.
„Księżyc, krążąc wokół Ziemi, powoduje pływy morskie, powodując podnoszenie się wody nawet o ponad metr w niektórych miejscach podczas pełni.”
Księżyc jest kluczowy dla życia na Ziemi. Stabilizuje nachylenie osi naszej planety. Reguluje też pływy oceaniczne.
Porównanie rozmiarów i masy
Księżyc ma średnicę 3474 km, co stanowi 1/4 średnicy Ziemi (12 000 km). Jego objętość to około 2,197×1010 km³, czyli 1/50 objętości Ziemi. Księżyc jest więc znacznie mniejszy od naszej planety.
Średnica i objętość
Średnica Księżyca to około 28,95% średnicy Ziemi. Jego objętość stanowi zaledwie 2% objętości Ziemi.
Te różnice w rozmiarach mają duży wpływ na cechy obu ciał niebieskich. Wpływają one na grawitację, atmosferę i inne ważne aspekty.
Masa i gęstość
Masa Księżyca to 7,347 673×1022 kg, czyli około 1,2% masy Ziemi. Średnia gęstość Księżyca wynosi 3,344 g/cm³, a Ziemi 5,514 g/cm³.
Te dane pokazują, że Księżyc jest dużo lżejszy i mniej gęsty niż nasza planeta. To wpływa na jego strukturę i właściwości fizyczne.
| Parametr | Księżyc | Ziemia |
|---|---|---|
| Średnica (km) | 3,474 | 12,000 |
| Objętość (km³) | 2,197 × 1010 | 1,083 × 1012 |
| Masa (kg) | 7,347 673 × 1022 | 5,97 × 1024 |
| Gęstość (g/cm³) | 3,344 | 5,514 |
Grawitacja na Księżycu i Ziemi
Przyspieszenie grawitacyjne na Księżycu jest dużo mniejsze niż na Ziemi. Przyspieszenie grawitacyjne na Księżycu wynosi około 1,622 m/s². To około 1/6 wartości przyspieszenia grawitacyjnego na Ziemi (9,807 m/s²).
Mniejsza masa Księżyca powoduje słabszą siłę przyciągania. Ta różnica w sile grawitacji wpływa na zachowanie obiektów na Księżycu. Rzeczy ważą tam mniej, co ułatwia poruszanie się.
| Parametr | Ziemia | Księżyc |
|---|---|---|
| Przyspieszenie grawitacyjne | 9,807 m/s² | 1,622 m/s² |
| Masa | 5,95 × 10^24 kg | 7,34 × 10^22 kg |
| Średnica | 12 742 km | 3 476 km |
| Gęstość | 5 500 kg/m³ | 3 340 kg/m³ |
Różnica przyspieszenia grawitacyjnego między Księżycem a Ziemią jest kluczowa dla badań kosmicznych. Niższa siła grawitacji na Księżycu ułatwia eksplorację i eksperymenty. To otwiera nowe możliwości dla nauki i przyszłych misji kosmicznych.
„Niższa siła grawitacji na Księżycu umożliwia łatwiejsze poruszanie się i przeprowadzanie eksperymentów na jego powierzchni.”
Wniosek
Księżyc, mimo małych rozmiarów, jest ważnym ciałem niebieskim w Układzie Słonecznym. To jedyny naturalny satelita Ziemi. Jego grawitacja wynosi około 1/6 ziemskiej.
Cechą Księżyca jest synchroniczna rotacja. Z Ziemi widzimy zawsze tę samą stronę jego powierzchni. Druga półkula pozostaje ukryta przed naszym wzrokiem.
Powierzchnia Księżyca stanowi około 14% powierzchni Ziemi. To podkreśla jego znaczenie w naszym systemie planetarnym.
Badania naukowe Księżyca dostarczają cennych informacji o Układzie Słonecznym. Obserwacje i analizy próbek gruntu poszerzają naszą wiedzę. Dalsza eksploracja z pewnością przyniesie nowe odkrycia.
